Beslenme uzmanı değilim elbette ancak ilgili alanlarım arasında sağlıklı beslenme önemli yer tutuyordu hamileliğim öncesinde de. Şu anda ise ilk sırada diyebilirim.
Hamile kalmaya karar verdiğimde ne yemeliyim, ne yememeliyim, kaç kaloriye ihtiyacım var, hangi yiyecekler kesinlikle yasak, bunların hepsinin detaylı listesini çıkarmıştım. Hamile kaldıktan sonra da hem diyetisyenimle hem de doktorumla orta noktada buluşarak sağlıklı beslenmeye devam ediyorum. Çünkü sağlıklı çocuklar yetiştirmenin anne karnında başladığına çok inanıyorum.
Beslenme düzenini Kahvaltı+ara öğün+öğle yemeği+ara öğün+akşam yemeği+ara öğün şeklinde düzenlemek en iyisi. Acıkmak verdiği zararların yanında baş ağrısı ve mide bulantısı yapıyor ki ikisi de birbirinden kötü.
İlaçlar/Antibiyotikler: Hamilelik gibi bir fikrin varsa ve bu yazıyı okumaya devam ediyorsan –kullanmaya zorunlu olduğun ilaçlar hariç- tüm ilaçlardan uzak dur. Biraz başın ağrıyor diye hemen elin gitmesin o ilaçlara. Emin ol ilaçsız geçirmek için bin bir tane yol var. Hem böylelikle ilaç kullanmadan ağrılarını geçirmeyi öğrenirsin hem de vücudunu arındırırsın. Antibiyotikleri eve sokmadım ben uzun bir zaman. Bağırsak sağlığı hamilelikte tahmininden daha kritik emin ol!
Mutlaka yenmesi gerekenler
Balık: Beyin fonksiyonları sağlam çocuk için gerekli Omega-3. Balık yemiyorsan balık yağı gibi bir çare var ama onun tadı okadar kötü ki balık yemeyi tercih edebilirsin :) Sevmesen de sevmesem de çocuklarımız için dayanacağız. Kış hamilesiysen ne şanslısın taze balık yeme şansın var, eğer yaz hamilesiysen de dondurulmuş da olsa tüketmeyi unutma. Balıkyağı son çare! Haftada 2 defa!
Yumurta: Pek bir şey demeye gerek yok. Hergün 1 adet yemeden olmaz. Organik bulabiliyorsan ne ala bir sü yerdim yerinde olsam :)
Yoğurt, peynir ve süt: Çiğ süt toksoplazma denen bir hastalık (açılaması aşağıda) nedeni ile uzak durulması gerekli. Kutu sütlere süt demeyen ben bile alıştım sütü kutudan içmeye. Ama ‘Uzun Ömürlü-UHT’ süt değilde cam şişelerde satılan ‘Günlük Süt’lerden kullanıyorum. Evet kutu kutu eve alıp stok yapamıyorum, kullanım ömürleri çok kısa olduğu için ama diğer sütlere de elim gitmiyor. Tercih senin… Peynir tercihin sana kalmış (küflü peynirler yasak elbette) ancak önemli olan ‘tam olgunlaştırılmış’ olmasına dikkat et!... Hazır yoğurt asla! İçinde kim bilir neler var :( Günlük sütten kendin yap yoğurdunu, tarifi burada, hatta içine probiyotik katkısı da koyarsan ohh ne güzel olur :) Hergün 1 kase yoğurt+ 1 bardak süt+1 porsiyon peynir!
Organik meyve-sebze: organik beslenmek biraz pahalı bir şey kabul ediyorum. Bu yazımda bahsetmiştim nerelerden organik alışverişi yaptığımı. Marketten alışveriş yapıyor olsan bile mevsim meyve-sebzelerini ye bu bile yeter! Mesela kışın ortasında kabak yeme, çilek istemesin canın! Portakal, mandalina, elma ye hem de bol bol. Günde 4 porsiyona tamamla!
Kırmızı et, tavuk: Günde 1 porsiyon
Ceviz: Hergün 2 adet, ben evden çıkmadan aç karnına ağzıma atıp, evden öyle çıkıyorum. Böylece unutmamış oluyorum.
Bol bol su: Günde 2,5 litre yi mutlaka içmelisiniz. İlk 3 ay özellikle idrarı tutamamak gibi bir şikayet oluyor, yarım saatte bir tuvalete gitmek zorunda kalıyorsunuz ancak sonunda herşeye değer!
Soda-sade (günde 1 adet özellikle yemek yenemeyen ve istifranın çok olduğu ilk 3 ay)
Uzak durulması gerekenler
Çay: Beni en çok zorlayan madde diyebilirim. Kahvaltıda çay içmeye bukadar alışmış bir milletken, çay içmeden kahvaltı yapmak biraz zor oluyor ama alışıyorsun...
Hamur işleri; anneye de bebeğe de hiçbir faydası olmadığı gibi kilo aldırıcı etkinsinden dolayı uzak durmak gerekli.
Tatlılar; Özellikle şerbetli tatlılardan uzak durmak gerekli ancak sütlü tatlılardan da az miktarda tüketilebilir. Şeker oranı yüksek olanlar hiç tercih edilmemelidir.
Beyaz ekmek; yerine çavdar, tam tahıllı, tam buğday daha sağlıklı…
Şekerli meyveler; karpuz, kavun, kiraz,üzüm gibi şeker oranı yüksek meyveler az miktarda tüketilebilir. Önemli olan yenen miktardır.
Maydonoz: Maydonoz suyu gibi aşırı derecede maydonoz içeriği olan gıdalardan düşük riski yaşattığı için uzak durulmalıdır.
Soya, mısır gibi genetiği ile oynanmış gıdalar.
Dondurulmuş gıdalar: Dondurulma şartları neticesinde içerisinde bakteri üreme şansları yüksektir. Soğuk zincir kırılmış olabilir bu nedenle uzak durmakta fayda var.
Asla Yenmemesi gerekenler
Sigara ve alkol: Elbette söylemeye gerek yok bu yazıyı okuyorsan artık hayatından çıkar. Hamile kalmaya karar verdiğimde, yani hamile kaldığımı öğrenmemden 7 ay önce zaten az tükettiğim alkolü hayatımdan çıkardım. Sigara zaten hiç içmedim. Bu madde benim için çok kolay oldu, umarım senin için de öyle olur!
Kafein, tatlandırıcılar,
Paketlenmiş raf ürünleri, fastfood,aburcubur olan herşey
Asitli içecekler, yapay meyve suları
İşlem görmüş etler, sucak, salam, sosis…
Yıkanmamış sebzeler, meyveler
Çiğ veya az pişmiş et, tavuk, yumurta ve mayonez
Sakatatlar, ciğer…
cıva oranı yüksek deniz ürünleri, kalamar, karides, midye…
Bitki çaylarındaki durum
İçilebilir: Ihlamur, nane, kuşburnu, limon, adaçayı, papatya günde en fazla 2 fincan
İçilemez: Maydanoz, ananas, Aloe vera, fesleğen, adaçayı gibi detox etkisi yapanlar
Nedir bu hayatımı değiştiren Toksoplazma Hastalığı?
Toksoplazma her insanın dikkat etmesi gereken bir enfeksiyondur ancak normal insana bulaştığında hiçbir etki göstermeden vücutta dolaşır ve atılır. Ancak hamilelerde bebek kaybına giden ağır sonuçları olabilir.
“Toksoplazma tek hücreli bir canlıdır ve kedigiller bu parazitin doğal rezervuarıdır. Enfekte kedilerin dışkısında bol miktarda ookist denilen enfeksiyon etkeni bulunur. Genç veya yavru kediler daha çok ookist atarlar. Ookistler kedi tarafından dışkıladıktan 24 saat sonra enfeksiyon oluşturma özelliği kazanırlar. Oosit içeren dışkı bahçe toprağında, kedi kumunda, parklardaki kum havuzlarında, sebzeler üzerinde bulunabilir ve bulaşabilir. Çiğ et ürünleri de bu kistleri barındırabilir ve bu etlerin iyi pişmeden ya da çiğ olarak tüketilmesi de enfeksiyonu bulaştırabilir. İnsandan insana bulaşmaz. Gebeler kendilerinin ve bebeklerinin sağlığı için toksoplazma enfeksiyonuna karşı bilinçli ve dikkatli olmak zorunda. Bu enfeksiyon bebeklerde görme zayıflığı, körlük, havale, mental ve motor gelişmede gerilik gibi problemlere neden olabiliyor. Enfeksiyonun bebeğin anne karnında kaybına veya düşüğe yol açtığı da biliniyor. Bu açıdan enfeksiyon konusunda bilinçli olmak çok önemli.’ diyor Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Cüneyt Genç.
Ek olarak: Toksoplazma en çok pişmemiş ya da iyi pişmemiş etlerden de bulaşabilir. Bu nedenle et ürünleri çok iyi pişirilmeli, kalın et parçalarının içi çiğ kalmamalı. Etli çiğ köfte, çiğ salam, pastırma tüketilmemeli. Elinde açık yarası olan hamileler çiğ ete temas etmemeli, eğer dokunması gerekiyorsa mutlaka eldiven kullanmalılar. Bazı pastörize olmamış süt ürünlerinden de bu enfeksiyon alınabilir o nedenle gebelik sırasında mutlaka pastörize süt ürünleri kullanılmalı. İyi yıkanmamış sebzeler, özellikle salata malzemeleri toksoplazma barındırabilir. Yeşillikler çok iyi yıkanmalı ve sirkeli suda bekletilmeli. Sinekler paraziti taşıyabildikleri için camlara sineklik takılmalı ve evde açık yemek bırakılmamalı. Bahçe toprağı ve çiçeklerden de parazit alınabiliyor. Bahçe ve çiçeklerle uğraşanlar işleri bitince ellerini mutlaka sıcak su ve sabun ile yıkasınlar. Oyun parklarında da kum havuzları kediler için uygun bir dışkılama yeri oluyor. Buralara da dikkat edilmeli.” diyor Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Cüneyt Genç.
Toksoplazmadan korunma yolları
Toksoplazmadan korunmanın en etkili yolu hijyen kurallarına uymaktır
- Ellerinizi sık sık yıkayın.
- Eğer toprak ile uğraşıyorsanız mutlaka eldiven giyin
- Çiğ ya da az pişmiş et yemeyin (salam sucuk vb)
- Çiğ et ile temas ettikten sonra mutlaka ellerinizi yıkayın
- Çiğ et kesiiğiniz bıçak ile iyice yıkamadan başka bir madde kesmeyin
- Çiğ et kestiğiniz kesme tahtalarını iyice yıkamadan üzerinde başka bir işlem yapmayın
- Çiğ sebze ve meyveleri mutlaka çok iyi yıkayın
- Tercihan dışarıda yeşil yapraklı salataları yemeyin
- Pastörüze edilmemiş süt içmeyin bu tür sütlerden üretilmiş ürünleri kullanmayın
- Evde kedi varsa kumunu siz değiştirmeyin
- Kedinin kumunun 24 saat aralıklarla mutlaka değişmesini sağlayın
- Kedinizi dışarı bırakmayın
- Kedinize çiğ et yedirmeyin
Sağlıklı günler
Merve